Zasiane historie w Radiu Lublin
„Zasiane historie”przeniosą w czasy, gdy domy kryły strzechy, a dzieci biegały boso. Opowiadać będziemy o zwyczajach, obrzędach i tradycjach oraz o codziennej pracy ludzi minionej epoki - we wsi, w prowincjonalnym miasteczku i we dworze. Zaprasza Bogna Bender-Motyka.
Nowa ekspozycja w Muzeum Wsi Lubelskiej. To Zagroda z Brzezin znajdująca się w sektorze Powiśle. To pierwsza od 11 lat przygotowana do zwiedzania ekspozycja wiejska, wyjątkowa, bo jako jedyna w lubelskim skansenie sięga końca XIX wieku tj. czasów kolbergowskich.
Ekspozycja odnosi się do 1881 roku, kiedy chałupę zamieszkiwała dwupokoleniowa rodzina Jakuba i Agnieszki Gruzów z sześciorgiem dzieci. Na wystawie Zagrody z Brzezin pomieszczono wiele odwzorowań i rekonstrukcji, ale również wprowadzono archaiczne przedmioty z innych subregionów Lubelszczyzny.
Na program w każdą sobotę tuż po godzinie 6.00 zaprasza Bogna Bender-Motyka.
W polskiej tradycji chleb był symbolem pożywienia, a także dostatku. Nie dla wszystkich był zawsze dostępny. W biedniejszych regionach pojawiał się w domu jedynie w większe święta.
Chleb miał duże znaczenie w całym roku obrzędowym. We wszystkich uroczystościach związanych ze świętami odgrywał bardzo ważną rolę.
Obecnie chleb nadal jest podstawowym pożywieniem. Do dziś na wsiach Lubelszczyzny można zauważyć głęboki szacunek dla chleba, który wyraża się w nakazach, które stanowią kontynuację dawnych tradycji.
Zapraszamy na opowieść o lnie, roślinie, która wymaga wielu rozmaitych czynności związanych z jej uprawą i obróbką.
Opowiemy o tradycji lniarskiej, o sposobach zdobienia lnu i jego mierzenia w dawnych czasach.
Zaprasza Kinga Szymanek.
Dziś o tym, „jak to ze lnem było...”.
Opowiemy o tym, jaka jest historia tej rośliny, o żniwach lnianych, o tym, co kryje się pod pojęciami międlenia i cierlenia.
O czynnościach związanych z uprawą i obróbką lnu opowiadają kustosze: Łucja Kondratowicz-Miliszkiewicz, Halina Stachyra i Grzegorz Miliszkiewicz.
Msza w zabytkowym kościele z Matczyna, barwny korowód do dworu z Żyrzyna i wręczenie wieńców dożynkowych gospodarzowi. Opowiadamy o dożynkach dworskich kultywowanych w latach trzydziestych XX wieku w majątku Krychowskich na Sławinie (byłych właścicieli miejsca, na którego terenie znajduje się lubelski skansen) oraz majątku Kiełczewskich w Guzówce.
W programie mówimy także o dożynkach chłopskich i innych dawnych tradycjach związanych z zakończeniem żniw, które były pielęgnowane przed wiekiem.
Drewniana zabudowa, chaty kryte słomą czy brak kominów sprzyjały pladze polskich wsi, czyli pożarom. Ogień często doszczętnie niszczył stojące w gęstej zabudowie chaty, co przy braku ludzi obeznanych z gaszeniem ognia było częstym zjawiskiem.
Zaczęto zakładać ochotnicze straże z myślą o obronie przed pożarami, nękającymi polskie wsie i miasta. W programie mówimy o tym, jak wyglądało wyposażenie strażackie, w jaki sposób gaszono pożary i jakiego sprzętu używano.
Powszechnie praktykowano też zabobony zabezpieczające przed tą klęską. Do najbardziej znanych należał przesąd o zakazach pożyczania ognia, mówiono także o uprzywilejowanej roli bocianów i jaskółek.
Zaprasza Bogna Bender-Motyka.
W programie powiemy o tradycji ludowej związanej ze świętem Matki Boskiej Zielnej. Powiemy jak dawniej obchodzono to święto i jakie rośliny musiały "obowiązkowo" znaleźć się w bukiecie przynoszonym do kościoła. W przeniesieniu się w dawne czasy pomogą nam także "skarby" znalezione w magazynach lubelskiego skansenu.
Zaprasza Bogna Bender-Motyka.
Poznajmy historię greckokatolickiej cerkwi z Tarnoszyna. Świątynia pod wezwaniem Najświętszej Maryi Panny znajdująca się w Muzeum Wsi Lubelskiej jest jedyną spośród cerkwi translokowanych do muzeów skansenowskich w Polsce, której przywrócono funkcję kultową. Cerkiew została zbudowana w 1759 r. w miasteczku Uhrynów. Na początku XX w. przeniesiono ją do wsi Tarnoszyn. Stąd została przeniesiona do Muzeum Wsi Lubelskiej.
Zaprasza Bogna Bender-Motyka.
W programie o tradycji żniwowania na dawnej wsi. Towarzyszyła jej atmosfera radości i święta. Żniwiarze i podbieraczki w schludnych, lnianych strojach, tak jak to miało miejsce na przedwojennej wsi, wkroczyli na pole obsiane żytem tuż przy wiatraku z Zygmuntowa w lubelskim skansenie.
Zaprasza Bogna Bender-Motyka.
Wakacyjne pokazy dawnych zawodów i umiejętności w Muzeum Wsi Lubelskiej. Przyjrzymy się temu, jak dawniej robiono pranie przy pomocy tary, wyżymaczki i kijanki.
Wystrzyganka, papier glansowany - te słowa pojawią się z kolei na warsztatach z wykonywania kopii dawnej wycinanki z gminy Strzyżewice.
Zaprasza Bogna Bender-Motyka.
Blisko sto gatunków ptaków mieszka na terenie Muzeum Wsi Lubelskiej. O prowadzonych na terenie skansenu badaniach opowie ornitolog Tomasz Buczek. Na terenie muzeum ma powstać Ścieżka Ornitologiczna.
W Zasianych historiach zaglądamy do Chałupy z Głodna (lata ok. 1880-1890) w Muzeum Wsi Lubelskiej. Historię tego domu oraz jego mieszkańców przybliża kustosz Grzegorz Miliszkiewicz.
O prowadzonych w tym obiekcie badaniach opowiada Jadwiga Serafinowicz z pracowni konserwacji Muzeum Wsi Lubelskiej.
Zaprasza Bogna Bender-Motyka.
W programie opowiadamy o zwyczajach związanych z tradycją sobótki - pieśniach sobótkowych.
Mówimy o symbolice wody i ognia, także o świętych związanych z ogniem i wodą - świętym Janie Chrzcicielu i świętym Janie Nepomucenie.
Nie braknie opowieści o ziołach świętojańskich i medycynie ludowej.
W programie opowiadamy o zwyczajach związanych z tradycją sobótki: pieśniach sobótkowych, wiciu wianków, a także symbolice wody i ognia. Nie braknie też opowieści o ziołach świętojańskich i medycynie ludowej.
Para bocianów białych zamieszkała w lubelskim Skansenie. Ptaki przybyły tu z Poleskiego Parku Narodowego z Ośrodka Rehabilitacji Zwierząt w Starym Załuczu. Ich obecność w Muzeum Wsi Lubelskiej ma przywodzić na myśl krajobraz charakterystyczny dla naszego regionu, szczególnie dla Podlasia.
W wyobrażeniach ludowych wszystkich Słowian bocian zaliczany jest do czczonych, bożych, świętych, dobrych ptaków. W legendach i obrzędach wiosennych występuje jako obrońca roli, oczyszczający ziemię ze żmij i gadów.
Opowiadamy o sianokosach na dawnej wsi. Od chwili udomowienia zwierząt roślinożernych, zgromadzone przez ludzi zapasy siana wspierały w okresie zimowym bydło, konie i owce. Sianokosy odbywały się trzy razy w roku.
Na łąki nad Czechówką w Muzeum Wsi Lubelskiej wyszli kosiarze w wybielonych słońcem lnianych koszulach. Wcześniej na „babce” wbitej w pień podklepywali kosy w cieniu wierzb.
Mówimy, jak bardzo przed 100 laty sianokosy na Lubelszczyźnie uzależnione były od austriackich kuźnic, skąd kupcy sprowadzali wszelkie kosy trawne i żniwne.
Bajka ludowa żyje w przekazie ustnym od wieków, jest przekazywana z pokolenia na pokolenie. I właśnie bajkom ludowym poświęcimy tę audycję „Zasiane historie”. Posłuchają też Państwo dawnych bajek.
Dziś w Zasianych historiach gościmy na lubelskim Powiślu na przełomie XIX i XX wieku.
W Zagrodzie z Brzezin zajrzymy do komory. To miejsce przechowywania żywności, której na przednówku zaczynało brakować. Tu też harcowały myszy, z którymi starano się walczyć rozmaitymi sposobami. Znajdziemy tu także tajną komorę do przechowywania cennych rzeczy.
Historie opowiedzą kustosz Łucja Kondratowicz-Miliszkiewicz i kustosz Grzegorz Miliszkiewicz z Muzeum Wsi Lubelskiej w Lublinie.
W „Zasianych historiach" odwiedzimy Chałupę z Brzezin w lubelskim skansenie. Zagroda jest typowa dla średniozamożnych gospodarstw pouwłaszczeniowych występujących na lubelskim Powiślu na przełomie XIX i XX wieku. To prawdopodobnie najstarszy zachowany obiekt tego typu na Lubelszczyźnie.
We wnętrzu chałupy znajduje się ekspozycja ukazująca życie dwóch rodzin żydowskich... Historie obiektu przedstawią kustosz Łucja Kondratowicz-Miliszkiewicz i kustosz Grzegorz Miliszkiewicz.
Zaprasza Bogna Bender-Motyka.
Filmy w języku migowym, drogowskazy i specjalne tablice pomogą osobom głuchym na samodzielne zwiedzanie Skansenu. Muzeum Wsi Lubelskiej realizuje projekt „Ręce pełne słów”. Skansen stopniowo rozszerza swoją dostępność dla osób z różnego rodzaju niepełnosprawnościami. To kolejny - po „Innym spojrzeniu” - tego typu pomysł realizowany w tej placówce.
Wybieramy na spacer po Skansenie trasą dostosowaną dla osób niepełnosprawnych z przewodniczkami: Dorotą Miącz z Działu Przyrodniczego i Anną Fajge-Samoń z Działu Edukacji Muzeum Wsi Lubelskiej w Lublinie.
Rozmawiamy o tym jak dbano o higienę w dawnych czasach. Odwiedzimy Zakład Fryzjerski w muzealnym Miasteczku, gdzie zobaczymy maszynki do strzyżenia włosów z lat 30 XX wieku, pasek do ostrzenia, konsole, krzesła szafki oraz inne przybory fryzjerskie, jakimi posługiwał się Jankiel Struzer z Dubienki.
Zaprasza Bogna Bender-Motyka.
O historii, tradycjach i zwyczajach kuchni dworskiej opowiedzą Łucja Kondratowicz-Miliszkiewicz, kustosz – historyk sztuki z Muzeum Wsi Lubelskiej oraz szef kuchni, Kamil Kotarski.
Zaprasza Bogna Bender-Motyka.
O smakach Lubelszczyzny, zdrowej regionalnej kuchni, smakach dzieciństwa a także polskiej gościnności i zapobiegliwości - w rozmowie z Kamilem Kotarskim, szefem kuchni i ekspertem kulinarnym.
Zaprasza Bogna Bender-Motyka.
Na dawnej wsi przyjście wiosny oznaczało wielkie porządki. To także początek prac polowych. O zwyczajach związanych z tymi wydarzeniami opowie kustosz doktor Halina Stachyra z Muzeum Wsi Lubelskiej.
W programie także o propozycjach online lubelskiego Skansenu.
Zaprasza Bogna Bender-Motyka.
W programie opowiadamy o znaczeniu dawnych tradycji i zwyczajów związanych z Wielkanocą. Co znajdowało się na świątecznym stole, jak przyozdabiano izbę i jak przygotowywano święconkę? O tym opowiadają dr Halina Stachyra i Marzena Bury z Muzeum Wsi Lubelskiej.
Mamy też krótki kurs ozdabiania pisanek tradycyjnymi metodami.
Zaprasza Bogna Bender-Motyka.
Wiosna zawitała do Muzeum Wsi Lubelskiej. O pierwszych roślinach, pierwszych wiosennych pracach polowych opowiadają Eugeniusz Ryszard Weryszko i Dorota Miącz z lubelskiego skansenu.
Zaprasza Bogna Bender-Motyka.
Z wizytą w sklepie żelaznym w dawnym, prowincjonalnym miasteczku. Projekt "Ulice Lublina".
Zaprasza Bogna Bender-Motyka.
Podczas warsztatów w Muzeum Wsi Lubelskiej "Budujemy Lublin" o początkach miasta opowiada kustosz Grzegorz Miliszkiewicz.
Zaprasza Bogna Bender-Motyka.
Od pierwotnej wspólnoty do miasta Lublin.
Zaprasza Bogna Bender-Motyka.
Spacer w Muzeum Wsi Lubelskiej wiedzie przez zagrody ze zwierzętami, w których - wiosną - pojawili się nowi mieszkańcy. Zwierzęta wprowadzają nas w tę dawną tradycyjną wieś z wszystkimi jej urokami. Przyjrzymy się tej symbiozie ludzi i zwierząt.
Zaprasza Bogna Bender-Motyka.
Odwiedzamy Miasteczko w Muzeum Wsi Lubelskiej zlokalizowane między muzealną Wyżyną Lubelską, a zespołem dworskim. Na terenie skansenu zrealizowany został etap I budowy miasteczka, który pozwolił na prezentację takich budynków miejskich jak kościół wraz z lapidarium, szkołę, domy, w których mieścił się urząd pocztowy, fryzjer, piwiarnia i sklep żelazny. Możemy również zobaczyć charakterystyczny dla miasta rynek ze studnią i reprezentacyjnym Ratuszem.
Dzięki udostępnionym wnętrzom zwiedzający mogą zobaczyć meble, narzędzia czy sprzęty gospodarstwa domowego, którymi posługiwali się mieszkańcy w codziennym życiu.
Rozmawiamy o przyszłości Miasteczka i o możliwościach jego rozbudowy. Gośćmi w programie są: kustosz Łucja Kondratowicz-Miliszkiewicz, kustosz Agnieszka Kirsz, kustosz Grzegorz Miliszkiewicz i kustosz Krzysztof Wiśniewski.
Zaprasza Bogna Bender-Motyka.
Odcinek programu „Zasiane historie” poświęcamy miłości. Podczas spaceru po Skansenie zajrzymy do kościoła z Matczyna, gdzie słuchamy opowieści o historii ołtarza św. Walentego. Powiemy kim był ten święty, jakich cudów dokonywał i komu patronuje? Natomiast w Szkole z Bobrownik zaglądamy do dawnych gazet i ogłoszeń matrymonialnych, pofilozofujemy też… o miłości.
Zaprasza Bogna Bender-Motyka.
Przenosimy my się do małego prowincjonalnego miasteczka na terenie dawnej Lubelszczyzny.
Nasi goście: Sylwia Dmowska z Domu Kultury w Kocku, Grzegorz Miliszkiewicz, kustosz Muzeum Wsi Lubelskiej w Lublinie i Krzysztof Wiśniewski, także kustosz w lubelskim Skansenie.
Zaprasza Bogna Bender-Motyka.
Zaglądamy do pracowni konserwatorskich w Muzeum Wsi Lubelskiej. Poznajemy tajemnice odnawiania zabytkowych przedmiotów.
Dawne zimy, jarmarki, sklepiki. Jak radzono sobie zimą podczas handlu na zewnątrz? Odwiedzamy też dwór i sprawdzimy z jakich rozrywek mogły skorzystać zimą dzieci i młodzież.
Zaprasza Bogna Bender-Motyka.
