Datownik w Radiu Lublin
Datownik - audycja emitowana w Polskim Radiu Lublin w piątek o godzinie 21.40. To dwudziestominutowe spotkanie z historią. Każdy program poświęcony jest jednemu wydarzeniu, którego rocznica przypada w tygodniu lub miesiącu danej audycji. Prowadzącemu czasami towarzyszy historyk, bądź inny specjalista od danego zagadnienia. Audycję urozmaicają cytaty z materiałów źródłowych. Zaprasza Paweł Błędowski
Jan Sebastian Bach - skromny człowiek, który całkowicie zmienił oblicze muzyki. W marcu celebrujemy rocznicę jego urodzin. Z tej okazji red. Paweł Błędowski rozmawiał o wielkim kompozytorze ze znawcą muzyki klasycznej, Karolem Furtakiem z lubelskiego oddziału Stowarzyszenia Polskich Artystów Muzyków.
Król życia, nonkonformista, wybitny pisarz i propagator jazzu - Leopold Tyrmand. Dziś mija 36. rocznica jego odejścia. Gościem red. Pawła Błędowskiego w "Datowniku" o godz. 21:40 była Magdalena Woźniewska-Działak - w ubiegłym roku ukazał się pod jej redakcją tom esejów "Leopold Tyrmand. Pisarz - człowiek spektaklu - świadek epoki".
14 marca 1980 roku wstrząsnął Polakami. Tego dnia niedaleko warszawskiego lotniska Okęcie rozbił się powracający z Nowego Jorku samolot Polskich Linii Lotniczych LOT Ił-62 „Mikołaj Kopernik". Zginęło 77 pasażerów i 10 członków załogi. Wśród pasażerów feralnego lotu była piosenkarka Anna Jantar.
Gościem red. Paweł Błędowskiego w "Datowniku" był Dariusz Burliński, autor książki "Katastrofy lotnicze. Tajemnice wypadków polskich samolotów".
5 marca mija 65 lat od wydania najsłynniejszej ( i zdaniem wielu najlepszej ) płyty Franka Sinatry - "Songs for swingin' lovers". Ten album z 1956 roku to kamień milowy w historii muzyki rozrywkowej.
Dziś (26.02) mija 43. rocznica premiery pierwszego odcinka serialu telewizyjnego "Noce i dnie" w reż. Jerzego Antczaka. To dzieło, które nadal porusza wyobraźnie widzów - jaki był klucz do jego sukcesu? Rozmówcą red. Pawła Błędowskiego był dr Łukasz Jasina - historyk i filmoznawca.
Sándor Márai - wybitny węgierski prozaik, poeta, publicysta. 22 lutego mija kolejna rocznica jego tragicznej śmierci. O tej niezwykłej biografii red. Paweł Błędowski rozmawiał w "Datowniku"z hungarystką Teresą Worowską, autorką przekładu i opracowania genialnych "Dzienników" Máraiego.
14 lutego minie kolejna rocznica powołania w 1945 roku Biura Odbudowy Stolicy. Niemcy barbarzyńsko zburzyli naszą stolicę i jej zabytki. Ukradli, to co tylko dało się wywieźć. Kiedy zapadła decyzja o odbudowie Warszawy, rządzący komuniści sprytnie wykorzystali zapał i talenty do podniesienia miasta z ruin. Rozmówcą red. Pawła Błędowskiego był dr Andrzej Skalimowski (Instytut Historii Nauki PAN) - historyk specjalizujący się w zagadnieniach z dziedziny architektury, autor książki "Sigalin. Towarzysz odbudowy".
W audycji wspomnienie Romualda Lipko. Jutro (06.02.2021) minie pierwsza rocznica śmierci tego wybitnego Artysty. Gościem red. Pawła Błędowskiego był w "Datowniku" dziennikarz muzyczny Jarosław Sawic - autor biografii Budki Suflera.
W audycji o sejsmicznym wstrząsie kulturowym, jakim było wydanie singla "Heartbreak hotel" Elvisa Presleya. Stało się to 27 stycznia 1956 roku. Droga tej piosenki na szczyt była jednak długa i kręta. Gościem red. Pawła Błędowskiego był dr hab. Rafał Szczerbakiewicz z Instytutu Filologii Polskiej UMCS - znawca biografii i twórczości Presleya.
Głównym bohaterem "Datownika" był tym razem Jan Piwnik "Ponury" - "cichociemny", legendarny dowódca zgrupowań partyzanckich AK w Górach Świętokrzyskich. 18 stycznia minęła kolejna rocznica rozbicia pod jego dowództwem niemieckiego więzienia w Pińsku w 1943 roku. O "Ponurym" red. Paweł Błędowski rozmawiał z historykiem Wojciechem Königsbergiem, autorem bloga "Wokół Ponurego".
14 stycznia 1875 roku Bolesław Prus ożenił się w Lublinie z Oktawią Trembińską. To znakomity pretekst, by opowiedzieć o jego związkach z Lublinie, ale i innymi miastami. O tym rozmowie Pawła Błędowskiego z Agnieszką Zielińską - polonistką, autorką bloga "Moje Podróże Literackie" i towarzyszących mu książek.
Był legendą kina jeszcze za życia. Zginął w tragicznym wypadku na dworcu we Wrocławiu 8 stycznia 1967 roku. O ostatnich dniach Zbigniewa Cybulskiego red Paweł Błędowski rozmawiał z Dorotą Karaś, autorką znakomitej biografii Artysty "Podwójne salto".
Żaden Polak nie odniósł w XX wieku tak wielkiego sukcesu jak on, a jednak historia zapomniała o Antonim Cierplikowskim - wybitnym fryzjerze gwiazd. 24 grudnia minęła 136. rocznica jego urodzin. O tej niezwykłej biografii Paweł Błędowski rozmawiał z Marta Orzeszyną, znawczynią literatury i kultury francuskiej, autorką książki "Antoine de Paris. Polski geniusz światowego fryzjerstwa".
Właśnie mija 50 lat od tragicznych wydarzeń z grudnia 1970 roku. O ich wadze i znaczeniu opowiedziała Pawłowi Błędowskiemu dr Ewa Rzeczkowska z Instytutu Historii KUL.
28 listopada mija kolejna rocznica śmierci Stanisława Wyspiańskiego. Co ukształtowało jego artystyczną wrażliwość, jakim był człowiekiem w życiu codziennym? Gościem audycji była autorka książek biograficznych Monika Śliwińska.
Tym razem w "Datowniku" porozmawiamy o słynnym weselu w podkrakowskich Bronowicach. Właśnie mija 120. rocznica tamtych wydarzeń. Gościem audycji będzie autorka znakomitych książek biograficznych Monika Śliwińska.
102 lata temu Polska odzyskała niepodległość. To naturalne, że z perspektywy czasu upraszczamy tamte wydarzenia, nadając im symboliczny wymiar. Ale odradzanie się Polski było był procesem niezwykle trudnym, niejednorodnym i skomplikowanym. Gościem "Datownika" był krakowski historyk, Piotr Orłowski.
O Akcie 5 listopada z 1916 roku słyszeli tylko ci mocno zainteresowani dwudziestowieczną historią Polski. A co tego dnia wydarzyło się w Lublinie? Czym zaowocowało cyniczne zagranie zaborców? O tym red. Pawłowi Błędowskiemu opowiedział dr hab. Marek Sioma z Instytutu Historii UMCS.
30 października 1938 roku jedna z amerykańskich stacji radiowych wyemitowała słuchowisko Orsona Wellesa pt. "Wojna światów", zrealizowane w oparciu o powieść H.G.Wellsa.
Czy rzeczywiści wywołało ono masową panikę wśród słuchaczy przekonanych o rozpoczęciu inwazji przez kosmitów? O tym m.in w rozmowie red. Pawła Błędowskiego z historykiem i filmoznawcą, dr. Łukaszem Jasiną.
22 października minęła kolejna rocznica opublikowania w 1957 roku na łamach "Świata Młodych" pierwszego odcinka cyklu "Tytus, Romek i A'Tomek". Jego autorem jest Henryk Jerzy Chmielewski, slynny "Papcio Chmiel". O fenomenie tego komiksu Paweł Błędowski rozmawiał z twórcą komiksów i znawcą komiksowego świata - Dominikiem Szcześniakiem.
16 października 1958 roku to niezwykle ważna data w historii polskiej kultury. Tego dnia Telewizja Polska wyemitowała premierowy odcinek "Kabaretu Starszych Panów" autorstwa Jeremiego Przybory i Jerzego Wasowskiego. O fenomenie Kabaretu i kulisach spotkania Przybory i Wasowskiego opowiedział Pawłowi Błędowskiemu znakomity dziennikarz Dariusz Michalski, autor biografii Jeremiego Przybory "Starszy Pan B. Opowieść o Jeremim Przyborze".
Znamy jej teksty na pamięć, inspirowały i będą inspirować kolejne pokolenia. Dziś (09.10) świętowałaby swoje 84. urodziny Jak była naprawdę? Ile "zdradziła" ze swego życia w tekstach piosenek? O tym red. Paweł Błędowski rozmawiał w "Datowniku" z teatrologiem, polonistą - dr Piotrem Derlatką, autorem książki "Zdradziecka Agnieszka Osiecka".
Czy Powstanie Warszawskie było współczesnym wcieleniem antycznej tragedii - musiało wybuchnąć i musiało upaść? Kto nie pomógł powstańcom i z jakich powodów? Gościem Pawła Błędowskiego był historyk dr hab. Marek Sioma.
W tym tygodniu świetujemy rocznice premier dwóch filmów w reżyserii Janusza Majewskiego - "Zazdrość i medycyna" (1973) oraz "CK Dezerterzy" (1986). To znakomity pretekst, by porozmawiać o filmowej twórczości Mistrza. Gościem red. Pawła Błędowskiego był historyk i filmoznawca, dr Łukasz Jasina.
Dlaczego Stalin zwlekał z wykonaniem tajnej klauzuli paktu Ribbentrop-Mołotow? Ile wiemy o potyczkach Polaków z Sowietami po 17 września? Czy wypowiedzenie ZSRR wojny coś by zmieniło? Jaki jest stan literatury przedmiotu? Gośćmi red. Pawła Błędowskiego byli historycy: dr Ewa Rzeczkowska (Katolicki Uniwersytet Lubelski) oraz dr Marcin Paluch (Lotnicza Akademia Wojskowa).
W audycji druga część rozmowy o kampanii polskiej z września 1939 roku. Dlaczego od początku Niemcy rozpętali wojnę na wyniszczenie, mordując ludność cywilną i jeńców? Czy zbrodniarze w niemieckich mundurach ponieśli karę za to, czego dopuścili się w pierwszych dniach kampanii?
Gośćmi red. Pawła Błędowskiego byli historycy: dr Ewa Rzeczkowska (Katolicki Uniwersytet Lubelski) oraz dr Marcin Paluch (Lotnicza Akademia Wojskowa).
Datownik w Polskim Radiu Lublin - audycja Pawła Błędowskiego, odc. 1